24 September 2015
‘n Groot deel van my jeug het op die
Oos Kaapse platteland af gespeel. My Pa het ‘n geruime tyd geboer en het ‘n wye
netwerk van kenisse gehad. Gevolglik was daar altyd vars vrugte van een of
ander soort in ons huis. Soos hy, is ek ook lief vir vrugte, maar veral sitrus
vrugte. En die Oos Kaap IS sitrus wêreld! Hankey, Patensie, Addo, Kareedouw,
die Visrivier Besproeiing-skema, en selfs Alexandria, om net ‘n paar te noem.
Die lysie is lank.
Sitrus het vir my ‘n amper onuitputlike
bekoring. Daar is net soveel om te bewonder en jouself in te verlustig. Die
helder geure en smake; die kleure en die skil teksture; die ritme van skyfies
in ‘n sirkel en die ‘vol’ hand gevoel – en belofte – van ‘n vars, ryp en
sappige nawel. En dis net die vrugte. Probeer volgende keer gerus
suurlemoenboomblare diep in die oppervlak van jou bobotie ingedruk voor jy dit
in die oond druk. Dan sal jy verstaan.
Ek het van Suurlemoenstroop Brood by vriendin
Hilda geleer. Nee, nie dáái Hilda van Sewende Laan nie. Die broodjie is
eenvoudig om voor te berei en dit hou redelik lank. Die effe kluitjierige
tekstuur het ‘n aantreklikheid van sy eie en die skerp-suur en soet smake is
gefokus, eenvoudig en kom helder deur in die eindproduk. Dit alles dra by tot
die onopgesmukte elegansie van hierdie gebakkie.
Van elegansie gepraat: hierdie
broodjie kom tot sy volle reg in die geselskap van ‘n aromatiese koppie sterk,
vars Earl Grey tee – gemelk of ongemelk. Die twee werk glad en gemoedelik saam
op heelwat vlakke. Probeer Dilmah se Earl Grey opspoor as jy kan, andersins
werk Twinnigs s’n net so goed. Laat die Twinnings pot miskien so 3 minute
langer staan om ‘n goed getrekte tee te verseker. As jy kan, weerstaan die
versoeking van suiker in jou tee? Probeer dit en jy sal verstaan.
Resep lewer:
|
Baktyd:
|
Totale tyd:
|
1 Broodjie / 8 Porsies
|
45 minute
|
± 75 minute
|
Spesiale vereistes of toerusting:
1 x 23cm ringpan, of
1 x 1.4L brood pannetjie (22cm x 11cm x 6cm)
1 x Outydse, langtand vurk – daai soort wat Ouma nog
aan haar Sondagtafel gebruik het.
Bestandele:
Vir die broodjie:
|
|
Botter, gesout en in
ertjie grootte blokkies gesny
|
150g
|
Strooisuiker
|
150g
|
Suurlemoenskil, fyn
gerasper
|
2 Medium suurlemoene s’n
|
Eiers, ekstra groot
|
3
|
Koekmeel
|
350g
|
Bakpoeier
|
7.5mL
|
Sout
|
2.5mL
|
Volroom melk, kamer
temperatuur
|
350mL
|
Vir die stropie:
|
|
Suurlemoensap, vars en aangekoop
|
150mL
|
Bruin suiker
|
50g
|
Metode:
·
Probeer soveel moontlik van die bestandele by kamer temperatuur
kry voor jy begin.
·
Smelt heel eerste ‘n klontjie botter apart en smeer die
pannetjie deeglik daarmee. Stuif die pannetjie behoorlik met koekmeel en skud
die oortollige meel uit.
·
Skakel solank die oond aan vir 180ºC (of 170ºC vir ‘n waaier
oond).
·
Weeg en meet die koekmeel en bakpoeier uit in ‘n bak en meng
goed deurmekaar met ‘n lepel. Hou dit voorlopig eenkant.
·
Voeg die botter, strooisuiker, suurlemoenskil en sout
bymekaar in die mengbak van ‘n menger.
·
Gebruik die menger se plat spaan (K-beater) en begin eers meng op stadige spoed tot al die bestandele
goed deur gemeng is. Skakel oor na hoë spoed en klop tot die bestandele lig en
romerig is.
·
Skraap gereeld die wande van die mengerbak af om seker te
maak alles word geklop.
·
Breek die eiers in ‘n aparte bakkie en meng deeglik met ‘n
vurk.
·
Voeg die eiers bietjie vir bietjie by die kloppende botter en
suiker mengsel. Maak seker elke lotjie is deeglik ingemeng voor jy die volgende
volume byvoeg. Teen die einde mag dit lyk of die hele spul ‘skif’ – dit is normaal.
·
Haal die mengerbak uit en skraap die wande ‘n laaste keer af
met ‘n mengspaan (spatula).
·
Sif en meng die meelmengsel in by die beslag al om die beurt
met die melk. Voeg hierdie bestandele by in drie lotte.
·
Gebruik die mengspaan om die beslag liggies deur te meng na
elke lot meel en melk bygevoeg is.
·
Wees versigtig om die beslag nie te veel te meng nie. Dit is
in orde as dit lyk of daar nog droë bestandele teenwoordig is voor die volgende
lot bygevoeg word.
·
Meng die beslag goed deur met ‘n paar stewige hale na die die
laaste bestandele bygevoeg is en skraap die dit uit in die pannetjie. Maak die
beslag gelyk bo.
·
Plaas die pannetjie in die middel van jou oond en bak 45
minute.
·
As die broodjie gaar is, sal dit hollerig klink as jy dit
bo-op klop en of die kante sal begin wegtrek van die wande van die pannetjie.
Jy kan ook ‘n droë sosatie stokkie reg in die middel van die broodjie indruk en
onmiddelik uittrek. Bak nog 10 minute as daar kluitjierige beslag kleef aan die
sosatie stokkie.
·
Haal die gaar broodjie uit die oond en gebruik die langtand
vurk (of ‘n gewone tafelvurk) om die broodjie bo-op vol gate te steek. Gaan
groot sonder om die broodjie te verwoes.
·
Giet die warm suurlemoenstroop in ‘n dun straaltjie egalig
uit bo-oor die broodjie. Die stroop behoort maklik en vinnig weg te sak in die oondwarm
broodjie.
·
Los die broodjie in die pannetjie en laat dit afkoel tot
kamer temperatuur.
·
Gebruik ‘n skerp, dunlem nutsmes en maak die broodjie
versigtig los van die wande van die pannetjie.
·
Plaas ‘n afkoelrakkie bo-op die broodjie en dop dit om met
pannetjie en al. Klop versigtig aan die wande en bodem van die pannetjie tot
die broodjie uitkom.
·
Plaas ‘n opdienbord bo-op die onderstebo broodjie en draai
die hele lot flink regop en verwyder die afkoelrakkie.
·
Skuif die broodjie reg op die bord, verwyder die krummels,
sny en bedien.
Vir die suurlemoenstroop:
·
Weeg die bruin suiker uit in ‘n klein kastrolletjie. Druk die
sap van die gerasperde suurlemoene uit in ‘n maatbeker en vul die vlak aan tot
150mL met gekoopte sap. Voeg die sap by die bruin suiker en hou solank eenkant.
·
Terwyl die broodjie bak, omtrent so 10 minute voor dit gereed
behoort te wees, verhit jy die kastrolletjie met die bruin suiker en
suurlemoensap oor hoë hitte tot dit begin kook. Roer die sap en suiker
mengsel gereeld terwyl die kastrolletjie
warm word. Neem weg van die hitte sodra dit begin kook en hou die
suurlemoenstroop eenkant en warm.
Kommentaar:
Asseblief, moenie kommersieële suurlemoen geursel gebruik in
die plek van fyn gerasperde suurlemoenskil nie. Die eindproduk gaan sinteties
proe. Ons gebruik net twee domineerende smake hier hier: suurlemoen-suur en
soet. Die gehalte en varsheid van die bestandele is ononderhandelbaar vir die
egtheid van die geure.
Twee suurlemoene gaan nie genoeg sap verskaf vir die
hoeveelheid benodig vir die suurlemoenstroop nie. Vul die uitgedrukte sap aan
met die duurste gekoopte sap wat jy jou hande op kan lê. Jy soek
‘gestabiliseerde’ suurlemoensap en nie die goedkoop goed wat net sitroensuur,
kunsmatige versoeter en kleursel in het nie – die sal bitter word as dit gekook
word.
© RS Young 2015
